Jak dobrze wybrać solary do kampera? Jak wygląda montaż oraz ile kosztuje niezależność od gniazdka z prądem? W artykule podzielimy się naszymi doświadczeniami i zdradzimy Wam kilka tajemnic fotowoltaiki.
Niezależność w zgodzie z naturą
Łatwy dostęp do paneli solarnych oraz ich stosunkowo niska cena to rewolucja w świecie długich podróży samochodem. Dzięki niezależnemu źródle energii, w pełnej zgodzie z naturą możemy żyć i pracować gdziekolwiek świeci słońce. Podstawowa instalacja solarna w słoneczny dzień bez problemu wystarcza na pracę z laptopem, zasilenie lodówki czy nawet podgrzanie wody. Dzięki przetwornicy możesz również podłączać inne urządzenia 230V. Do naszej przetwornicy podpinaliśmy już nawet ręczną piłę, którą wycinaliśmy fronty szafek do vana, czy Thermomix, którym robiliśmy lody na imprezie urodzinowej naszego syna. Satysfakcja, że prąd pochodzi z energii słonecznej jest naprawdę duża 🙂
Co właściwie kupujemy?
W obiegu funkcjonuje wiele nazw – solary, panele słoneczne, ogniwa solarne, panele fotowoltaiczne. Niezależnie od tego którą nazwę używamy, wszystko sprowadza się do jednego, czyli wytwarzania energii elektrycznej. Jedyną różnicę stanowią kolektory, które zamiast wytwarzać energię elektryczną, zamienia promienie słoneczne w ciepło służące np. do podgrzania wody.
Panele słoneczne dzielą się zależnie od materiału, z którego są wykonane na monokrystaliczne oraz polikrystaliczne. Różnica sprowadza się do ceny oraz wydajności. Monokrystaliczne są droższe, ale ich wydajność przy takiej samej powierzchni jest większa od paneli polikrystalicznych. W przypadku kampera, na którym zamontujemy maksymalnie 1-3 panele wybór jest raczej prosty. Różnica ceny przy tak małej ilości paneli nie będzie na tyle istotna aby tracić na wydajności.
Panele elastyczne czy sztywne?
Obecnie dość dużą popularność zyskują panele elastyczne. Warto jednak zastanowić się czy naprawdę ich potrzebujemy. Takie panele przyklejane są bezpośrednio do powierzchni karoserii bez zachowania przerwy do wentylacji – powoduje to zwiększenie temperatury panela, spadek wydajności konwersji fotowoltaicznej oraz dodatkowe nagrzewanie się karoserii. Panele takie są zatem świetnym rozwiązaniem ale tylko w przypadku jeżeli nie mamy do dyspozycji płaskiej powierzchni, w przeciwnym wypadku poza prostym montażem ciężko znaleźć plusy.
Jaka moc?
Instalacja w naszym kamperze składa się z dwóch paneli fotowoltaicznych o mocy 2x100W oraz regulatora ładowania MPPT przeznaczonego do natężenia prądu w wysokości 20A. Pozwala to naładować akumulator o pojemności 100Ah w czasie poniżej 10h. Na podstawie naszych dotychczasowych doświadczeń to zupełnie wystarczająca instalacja i jest ona również rekomendowana jako zestaw standardowy przez wielu sprzedawców. Do takiej instalacji podłączone mamy oświetlenie LED, lodówkę kompresorową, pompkę wody oraz przetwornicę napięcia 220V o mocy chwilowej do 2000W. Oczywiście warto zastanowić się nad własnymi potrzebami, ale taką instalację traktowałbym jako minimum.
Regulator PWM czy MPPT?
Najtańszym kontrolerem ładowania na rynku jest odmiana PWM, jego charakterystyka pracy pozwala na ładowanie akumulatora oraz zabezpieczenie go przed przeładowaniem. Regulator MPPT posiada dodatkowo funkcje badania napięcia w panelach fotowoltaicznych i ładowaniu akumulatora w najbardziej optymalnych momentach. W praktyce takie rozwiązanie pozwala ok 20-30% szybciej naładować akumulator. Szczególnie w dni o większym zachmurzeniu taka funkcja jest przydatna. Regulatory te są jednak sporo droższe – PWM w wersji 20A można kupić już za ok 50 zł, podczas gdy za MPPT trzeba zapłacić min. 300 zł.
Mocowanie paneli do dachu
Do zamocowania paneli przydatne są specjalne narożniki montażowe, które należy przykleić do dachu. Takie mocowanie zapewnia również dodatkowy dystans od dachu dla wentylacji. My zdecydowaliśmy się wykonać samodzielnie mocowanie z kawałków kątownika aluminiowego 40x40mm o grubości 3mm. Takie mocowanie jest proste do wykonania i zapewnia solidne przymocowanie paneli do dachu. Kątowniki zostały przykręcone bezpośrednio do ramek paneli oraz dachu samochodu. Otwory montażowe w dachu zostały zabezpieczone przed przeciekaniem przy pomocy Sikaflex. W celu przeprowadzenia kabli od paneli do wnętrza samochodu zastosowaliśmy dedykowaną przelotkę dachową, którą wkleja się również przy użyciu Sikaflex.
Połączenie paneli – równolegle czy szeregowo?
Jeżeli do instalacji zdecydujemy się na więcej niż jeden panel fotowoltaiczny, trzeba zastanowić się nad sposobem ich połączenia. Dobrą praktyką jest łączenie paneli o tych samych właściwościach prądowych oraz wyprodukowanych u tego samego producenta. W zakresie sposobu połączenia mamy dwie opcje połączenie równoległe bądź szeregowe (jak na obrazku niżej). Przy podłączeniu równoległym paneli natężenie prądu jest sumowane, napięcie jest równe wartości panela o najmniejszej wartości. Przy podłączeniu szeregowym odwrotnie – natężenie jest równie wartości panela o najmniejszej wartości, napięcie natomiast jest sumowane.
My zastosowaliśmy połączenie szeregowe, bo umożliwia uzyskanie wyższego napięcia. Takie połączenie podczas dni o niewielkim nasłonecznieniu teoretycznie sprawdza się lepiej (akumulator podczas spadku napięcia na panelach poniżej 12V nie jest ładowany).
Dodatkowo wszystkie podłączenia paneli, regulatora z akumulatorem wykonaliśmy przy użyciu przewodów solarnych o przekroju 4mm oraz złącz dedykowanych MC4.
PODSUMOWANIE
WYDATKI
Panele solarne monokrystaliczne 2x100W 680 zł (zobacz na Ceneo)
Mocowanie paneli 75 zł
Regulator Lumiax MT2075 20A 311 zł (zobacz na Ceneo)
10 m przewodu 4mm2, 2x konektor MC4 37 zł
RAZEM 1.103 zł
NARZĘDZIA
- wkrętarka
- otwornice do metalu
- pistolet do sylikonu
CZAS I TRUDNOŚĆ
Montaż paneli oraz przeprowadzenie kabli do środka samochodu zajmie Ci ok 3-4 godzin.
Podłączenie z regulatorem MPPT, akumulatorem opiszę przy okazji wpisu dotyczącego instalacji elektrycznej w samochodzie
Trudność etapu 4/10
Jeżeli budujesz lub chcesz zlecić budowę kampera - zapraszam Cię do zapoznania się z ofertą indywidualnych konsultacji. Pomogę Ci podjąć lepsze decyzje, które pozwolą zaoszczędzić sporo pieniędzy, czasu i nerwów. 👁🗨 OFERTA KONSULTACJI
WSKAZÓWKI
- Możesz zaoszczędzić na mocowaniu wykonując je samodzielnie. Przy dwóch panelach to ok 200 zł
- Do klejenia i uszczelnień dobrze sprawdza się Sikaflex 221 lub 521 (dostępny w różnych kolorach i odporny na promienie UV)
- Przy zakupie regulatora MPPT niestety musisz uważać na nieuczciwych sprzedawców.
- Jeżeli panele przykręcasz bezpośrednio do dachu warto wykonać to przed ociepleniem/zabudową sufitu
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu i zapraszamy do pozostałych wpisów z cyklu Budowa kampera – od blaszaka do domu na kołach
Artykuły z serii:
– Wybór samochodu
– Izolacja
– Okna do kampera
– Panele solarne do kampera
– Instalacja elektryczna w kamperze
– Lodówka do kampera
– Instalacja wodna
– Instalacja gazowa
– Ogrzewanie
– Meble do kampera
– Przeróbka busa na kampera – przepisy
– Ile kosztuje budowa kampera – budżet projektu
Jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do obserwowania naszego Instagrama / Facebooka lub zapisania się do newslettera
Artykuł bardzo pomocny, ale chętnie bym się jeszcze dowiedział gdzie kupić takie tanie solary ?
Z moich poszukiwań wynika że za jedną sztukę 100w monokrystalicznego panelu trzeba zapłacić około 450-500zł
Panele kupowałem przez solarne.info. Faktycznie nie ma już paneli monokrystalicznej w tej cenie – być może jest to spowodowane obecnie zwiększonym popytem. Dobry sposób na oszczędność, który podpowiedział jeden z komentujących artykuł na FB jest zakup jednego większego panelu np. 300W. Pozdrawiam i powodzenia w budowie!
Świetnie napisane. Dobrze się czyta.
Dzięki wielkie, będzie więcej więc zapraszamy do odwiedzin strony 🙂 Jesteś w trakcie budowy swojego kampera?
Cześć, fajny i konkretny artykuł. Chciałbym się dopytać jeszcze o zalety paneli elastycznych. Nasz camper jest dość mocno przeładowany i każdy dodatkowy kilogram to problem. Wybieramy się z dziećmi w 14miesieczną podróż po Europie i chciałbym wybrać najlepsze rozwiązanie. Czy Twoim zdaniem będąc na styk z wagą, sztywne panele to wciąż lepsze rozwiązanie czy jednak lżejsze elastyczne też dadzą radę ponieważ różnice wydajnościowe i inne nie są aż tak znaczne? Z góry dzięki za radę ponieważ temat elektryki dopiero zaczynam zgłębiać. Pozdrawiam
Dzięki za feedback odnośnie artykułu, też Was obserwujemy na Insta i trzymamy kciuki za podróż 🙂 Jeżeli chodzi o odpowiedz odnośnie paneli, to rozumiem priorytet jeżeli chodzi o wagę. Problemem elastyków jest brak wentylacji, nie mniej przy tak postawionym priorytecie to jeżeli potrzebowałbym zaoszczędzić 20-30 kg to pewnie też montował bym lżejsze rozwiązanie. W warszawskich autobusach wszystkie panele są elastyczne klejone do dachu – nie wiem dlaczego tak wybrali, ale widać też się sprawdza. Serdeczne pozdrowienia!
Jakie są wymiary paneli?
Patrzę, zajawiam się i planuję 🙂
Cześć przyznam że nie bardzo pamiętam wymiary, na rynku nie ma jednak specjalnie standardu w takich małych rozmiarach paneli więc najlepiej szukać pod swój dach i jego rozplanowanie 🙂 Najgorzej, że w związku z stosunkowo niewielką ilość produkcji małych paneli, często obowiązuje zasada, że im większe tym tańsze.
Mam już na dachu zamontowany jeden panel, chciałbym dokupić drugi i zwiększyć nieco moc instalacji. W jaki sposób najlepiej to zrobić? Jak ważne jest to, żeby panel był tego samego producenta? Zakładam również, że musiałbym zmienić inwerter, zgadza się?
Cześć Jacek! Dobrze żeby panele miały takie same parametry, to czy musisz zwiększyć inwerter również zależy od mocy i innych parametrów paneli. Na stronie Victrona masz np. kalkulator. Ja przy 2x180W mam regulator 20A.
Cześć,
jestem na etapie montażu paneli, z twojego filmu wynika, że masz panele 2x100W a w postach piszesz 180W, to jakie w końcu masz? Ja buduje dopiero kamper i wzoruje się na twoich danych, bo wydaje mi się, że to jest bardzo solidny poradnik w internecie. Pozdrawiam
W pierwszym vanie był zestaw 2x100W, w drugim zamontowaliśmy 2x180W. Pod koniec czerwca powinienem wypuścić odcinek na YouTube na temat elektryki oraz instalacji ładowania. Dzięki i pozdrawiam