Z perspektywy użytkowania campervana oraz uczenia się na własnych błędach – publikuję drugi artykuł o izolacji. I od razu mam dla Was najważniejszą wskazówkę – “po pierwsze nie szkodzić!”. Zapraszam do artykułu!
RODZAJE IZOLACJI
W tym zakresie skupiamy się na trzech rodzajach izolacji: akustycznej, termicznej oraz paroizolacji. Jakie są zadania każdej z nich?
Izolacja akustyczna sprawi, że nasz kamper będzie cichszy podczas jazdy z większą prędkością lub na nierównościach gdzie mogłoby dochodzić do rezonowania większych powierzchni niezaizolowanej blachy karoseryjnej.
Izolacja termiczna ma za zadanie utrzymanie temperatury zimą (zmniejszenie zużycia paliwa/gazu z ogrzewania) oraz niedopuszczenie do mocnego nagrzewania się wnętrza latem
Paroizolacja ma chronić przed penetrowaniem pary wodnej w głąb samochodu i w konsekwencji skraplanie się wody na wewnętrznej części karoserii.
IZOLACJA AKUSTYCZNA
Do wykonania izolacji akustycznej dobrze sprawdzi się mata butylowa. Do zredukowania hałasu pochodzącego z płaszczyzn blacharskich wystarczy naklejenie kawałków maty odpowiadających ok. ⅓ wysokości lub szerokości zabezpieczonego elementu. Na tego typu zabezpieczenia w kamperze powinno Wam wystarczyć ok 3 m2 maty. Do redukcji hałasu pochodzącego z podwozia (koła / elementy mechaniczne) warto w pełni zabezpieczyć płaszczyzny np. wyłożenie nadkoli od środka, podłogi szoferki, odcinka podłogi pod wałem napędowym. Na tego typu zabezpieczenia w zależności od zakresu wystarczy Wam 3-6 m2 maty.
Istotnym parametrem przy zastosowaniu maty butylowej jest jej waga. Standardowa o grubości 2,5 mm waży niecałe 4 kg/1m2. Należy zatem rozsądnie podejść do jej wykorzystania, aby nie spowodować przeciążenia kampera. Pamiętając, że mata butylowa zasadniczo nie jest elementem do izolacji termicznej.
IZOLACJA TERMICZNA
Tak jak opisałem to w pierwszym artykule – są dwa parametry determinujące skuteczną izolację:
1) λ – stała charakterystyka materiałowa (współczynnik przewodzenia ciepła)
2) grubość przegrody
Ponieważ materiały izolacyjne mają bardzo zbliżone charakterystyki materiałowe decydujące znaczenie dla skutecznej izolacji ma grubość izolacji którą stosujemy.
| Stała materiałowa λ – [W/mK] | Grubość przegrody d – [mm] | Współczynnik przenikania ciepła U – [W/m2K] | |
| Styrodur XPS | 0,035 | 10 | 3,40 |
| Pianka natryskowa PUR | 0,037 | 11 | 3,40 |
| Mata kauczukowa | 0,036 | 11 | 3,40 |
| Wełna mineralna | 0,034 | 10 | 3,40 |
* Sporządzono na podstawie deklaracji właściwości użytkowych producentów (do wglądu).
Dla porównania – nieruchome powietrze λ=0,025, aerożel λ=0,017
Ale uwaga, tak jak opisałem we wstępie – większość materiałów izolacyjnych stosowanych w budownictwie nie sprawdza do ocieplenia samochodu. Żeby dobrze wybrać należy mieć świadomość ryzyk związanych z zastosowaniem poszczególnych materiałów.
W tym celu poniżej przygotowałem zestawienie innych właściwości materiałowych istotnych pod kątem zastosowania do zabudowy kempingowej.
Paropszepuszczalność
| Opór dyfuzyjny* | Co oznacza? | |
| Styrodur XPS | μ = 100 | Bardzo niska przenikalność |
| Pianka natryskowa PUR | μ = 3 | Umiarkowana przenikalność |
| Mata kauczukowa | μ = 10 000 | Brak przenikalności, nie wymaga paroizolacji |
| Wełna mineralna | μ = 1 | Wysoka przenikalność |
Co z tego wynika? Im większy parametr μ tym mniejsza paropszepuszczalność, czyli zdolność przegrody do zatrzymywania pary wodnej. To bardzo istotne aby materiał z czasem nie nasąkał wodą, co przy braku skutecznej wentylacji może skończyć się rozwojem pleśni i grzybów. Jednocześnie materiał powinien zatrzymać możliwość przepuszczania pary wodnej do karoserii, na której w przypadku skroplenia wody i dłuższego jej zastoju może dojść do korozjii.
Podsumowując pod kątem parametru paropszepuszczalności. Tak – dla maty kauczukowej i styroduru, nie – dla wełny mineralnej i pianek – nawet tych w odmianach zamkniętokomórkowych.
Klasa ogniowa
| Klasa ogniowa | Co oznacza? | |
| Styrodur XPS | E | Rozgorzenie w czasie krótszym niż 2 minuty |
| Pianka natryskowa PUR | E | Rozgorzenie w czasie krótszym niż 2 minuty |
| Mata kauczukowa | B | Nierozprzestrzeniający ognia |
| Wełna mineralna | A | Nie przyczynia się do rozwoju pożaru |
Oczywiście materiały z których będzie wykonany kamper (m.in. meble, wyposażenie drewniane czy plastykowe wykończenia) są palne. W zakresie izolacji palność materiały ma jednak znaczenie w przypadku potencjalnie wykonywanych napraw blacharskich (wycinanie elementów palnikiem lub szlifierką kontową). Jeżeli zastosujemy materiały takie jak styrodur czy pianki poliuretanowe trzeba zachować szczególną ostrożność.
MONTAŻ I POZOSTAŁE RYZYKA
Styrodur XPS – wymaga sporego nakładu pracy. Z uwagi na jego sztywność należy precyzyjnie dociąć elementy dostosowując się do kształtu karoserii. Problemem przy jego zastosowaniu jest brak dolegania do blachy karoseryjnej co powoduje pustkę powietrzną na której może skraplać się para wodna. Do przymocowania na ścianach czy suficie niezbędne jest zastosowanie pianek montażowych lub kleji – co dodatkowo komplikuje montaż i wprowadza ryzyka związane z tymi materiałami.
Piany PUR – wykonanie tego typu izolacji wymaga bardzo dużej wprawy operatora agregatu. Aby piana uzyskała swoje właściwości izolacyjne, rozprężając się – niezbędny jest dostępu do powietrza i wilgoci. Istnieje ryzyko niewłaściwego uformowania się materiału i pustek powietrznych w jego strukturze. Praca z pianą wymaga dobrego zabezpieczenia zamków drzwiowych, przewodów elektrycznych itp.
Po utwardzeniu piany, najczęściej należy ją formować i docinać. Oprócz dużej pracochłonności powodujemy również zniszczenie utwarodznej warstwy zewnętrznej, która byłaby stosunkowo najlepszą przegrodą nieprzepuszczającą pary wodnej.
Dużym ryzykiem związanym z zastosowaniem PUR jest także odkształcenie blachy przy rozprężaniu piany. Oprócz kwestii estetyki, z pewnością skazujemy się przy tym na utratę gwarancji blacharskiej.
(Subiektywny komentarz autora – ODRADZAM ZASTOSOWANIE)
Mata kauczukowa – to materiał który wygrywa w tym zestawieniu. Samopszylepna mata powoduje, że praca z nią jest bardzo sprawna. Jeżeli przy montażu nie spowodujemy dużego naprężenia przy naciąganiu maty, materiał zapewni nam właściwe doleganie do blachy na lata. Eliminując przy tym ryzyko skraplania i ognisk korozji.
Wełna mineralna – montaż wełny wymaga pomysłu na przymocowanie do ścian czy sufitu. Z uwagi na nasiąkanie wodą, zastosowanie tego materiału potencjalnie jest możliwe jeżeli zapewnimy odpowiednią wentylację izolacji. Do zastosowania raczej w przypadku użytkowania w klimacie ciepłym i bezdeszczowym 😉 Z uwagi na ryzyko nieszczelności, raczej nie wkładałbym wełny do worków.
(Subiektywny komentarz autora – ODRADZAM ZSTOSOWANIE)
Jakie materiały i dlaczego pomijam w zestawieniu?
Płyty PIR
pominięto wszystkie materiały z płaszczem ochronnym (refleksyjnym – odbijającym ciepło). Ceramiczne/aluminiowe płaszcze powodują zniekształcenie wyników w zakresie porównania parametru λ do materiałów jednorodnych. Należy tu jednak zaznaczyć, że płyty PIR mogą być bardzo dobrym odpowiednikiem styroduru.
Powłoki izolacyjne <2 mm
brak realnych właściwości izolacji termicznej. Efekt refleksji (odbijania) nie jest w stanie zastąpić izolacji termicznej związanej zasadniczo z grubością przegrody. Przykład – koc ratunkowy, NRC – działa dopóki pacjent żyje.
Najbardziej popularną piankę PUR
– brak badań klasy ogniowej
– zaniżana wartość λ w materiałach reklamowych (deklaracja λ=0,033)
– karta techniczna jest rezultatem badań własnych producenta
– paroprzepuszczalności μ = 18 (badanie niestanowiące zadania laboratorium notyfikowanego)
PODSUMOWANIE
| Koszt | Łatwość montażu | Recykling | Istotne ryzyka* | Ocena przydatności | |
| Styrodur XPS | $ | 3/10 | 3/10 | 2/3 | 5/10 |
| Piany PUR | $$ | 1/10 | 1/10 | 3/3 | 0/10 |
| Mata kauczukowa | $$$ | 10/10 | 5/10 | 0/3 | 9/10 |
| Wełna mineralna | $ | 6/10 | 10/10 | 1/3 | 1/10 |
Podsumowując, materiałem odpowiednim do izolacji termicznej samochodu jest mata kauczukowa. I właściwie ma ona jedyną wadę czyli cenę. Koszt wykonania optymalnej izolacji o grubości przegrody 20 mm to 1000-1500 zł. W stosunku do skali wydatków przy budowie kampera nie są to jednak zaporowe koszty – szczególnie, biorąc pod uwagę, że zastosowanie tego materiału jest po prostu bezpieczne.
Jeżeli chcemy zwiększyć właściwości izolacyjne kampera (samochody dedykowane do użytku ziomwego) powinniśmy zwiększyć grubość przegrody do ok 50 mm i to niesie za sobą większy koszt.
Alternatywą przy wykonaniu grubej warstwy taniej izolacji w kamperze jest styrodur. Wtedy warto jednak pomyśleć o dodatkowym zastosowaniu cieniej maty kauczukowej ok 3-6mm aby ograniczyć ryzyko skraplania się pary wodnej bezpośrednio na karoserii.
Obecnie w budowanych przez nas kamperach styrodur wykorzystujemy wyłącznie na izolację podłogi (dodatkowo przyklejając cienką warstwę maty kauczukowej – 3 mm bezpośrednio na blachę)
👁🗨 KOD RABATOWY NA ZAKUPY Jeżeli jesteście zainteresowani wyborem technologii mat kauczukowych oraz butylowych - jeden z naszych Partnerów firma BITMAT oferuje zniżkę -12% na cały asortyment na hasło "VANDAL" Ilości mat kauczukowych obliczone dla wszystkich bieżących modeli i wielkości, popularnych blaszaków do sprawdzenia w pliku który udostępniam - tutaj.
Dlaczego nie warto izolować środka profili konstrukcyjnych?
Izolacja profili z uwagi na znakomitą przewodność cieplną metali (blachu) nie ma większego sensu – pokazuje to na przekroju poniżej.
Jednocześnie do profili w mniejszym lub większym stopniu będzie przedostawać się powietrze – szczególnie z zewnątrz (z wewnątrz w ograniczonym stopniu z uwagi na paroizolację). Dla dużych różnic temperatur może nastąpić skraplanie pary wodnej. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest aby profile nie były wypełnione co ograniczałoby możliwość spłynięcia wody do progów z których zostanie odprowadzona przez fabryczne zaworki.
W obrębie zewnętrznej części profili należy pamiętać o ograniczeniu tzw. mostków termicznych. Można to zrealizować stosując izolację termiczną o mniejszej grubości np. 6 mm.
STRATY CIEPŁA W VANIE
Planując izolację powinniśmy również brać pod uwagę, że w zabudowie campervana będzie występować wiele miejsc w których tracimy ciepło. Dlaczego o tym piszę? Otóż, czasami możemy przywiązywać zbyt dużą wagę do grubej izolacji. Podczas gdy jej efekt i tak będzie zmarnowany z uwagi na listę strat, którymi częściowo i tak nie możemy zarządzić.
- Nieizolowana szoferką vana
- Drzwi tylne/boczne (izolacja oraz szczelność)
- Okna z wymuszoną wentylacją
- Wentylator
- Okna pojedyncze (szyby samochodowe)
- Profile konstrukcyjne
Oczywiście warto zadbać o wykonanie optymalnej izolacji, która ochroni nas przed nadmiernym nagrzaniem i stratami ciepła w zimę. Jednak podstawą komfortu termicznego korzystania z kampera zimą jest sprawne ogrzewanie – przy którym wpływ grubości izolacji w przedziałach ∓50% prawdopodobnie może być pomijalny.
PAROIZOLACJA
Wykonanie możliwie szczelnej paroziolacji ogranicza ryzyko penetrowania pary wodnej wydzielanej podczas oddychania i gotowania wewnątrz camperavana. Skraplająca się para na blasze lub profilach karoserii może być początkiem powstania ogniska korozji. Warto zadbać aby możliwie ograniczyć takie ryzyko.
Paroizolację moża wykonać przy użyciu różnych materiałów (warto sprawdzić w atestach jej właściwości paropszepuszczalności). Rozwiązaniem, które obecnie stosujemy w naszych zabduowach jest dodatkowa warstwa samopszylepnej maty kauczukowej z warstwą aluminium. Tego rodzaju warstwa, zapewnia:
- szczelną paroziolację
- izolację termiczną profili konstrukcyjnych (grubość 6 mm)
- płaszcz aluminiowy odbijający promieniowanie cieplne (zwiększa efekt izolacji termicznej)
Tak jak przy izolacji termicznej, nie jest to najtańsze rozwiązanie – dodatkowo ok 1000-1500 zł. Nie mniej, szybkość pracy z tym materiałem, brak konieczności używania dodatkowych klejów, bardzo dobre właściwości materiałowe pod kątem izolacji termicznej i wodnej – w mojej ocenie uzasadnia wydatek.
Zapraszam Cię również do obejrzenia nowej serii na YouTube na temat budowy kampera. W odcinku omawiam zagadnienie związane z wyborem i wykonaniem izolacji kampera.
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu i zapraszamy do pozostałych wpisów z cyklu Budowa kampera – od blaszaka do domu na kołach
Artykuły z serii:
– Jaka baza na kampera? – wybór samochodu
– Izolacja kampera
– Okna do kampera
– Panele solarne do kampera
– Instalacja elektryczna w kamperze
– Lodówka do kampera
– Instalacja wodna
– Instalacja gazowa
– Ogrzewanie
– Meble do kampera
– Przeróbka busa na kampera – przepisy
– Ile kosztuje budowa kampera – budżet projektu
Jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do obserwowania naszego Instagrama / Facebooka lub zapisania się do newslettera
